تحقیق و توسعه مفهومی کاملا جدید است که تنها از سده بیستم به طور جدی مورد توجه و بحث قرار گرفته است تا بیش از این تنها تعداد معدودی از موسسات خصوصی خدماتی از تحقیق و توسعه برای صنایع استفاده می کردند. تا قبل از جنگ جهانی دوم، فعالیت های تحقیق و توسعه ای عمدتا در صنایع نظامی آمریکا، ژاپن و اروپا متمرکز بود. در آن سال ها مسائل در دو سطح سازمانی و ملی از طریق ارائه راهکار و سرمایه گذاری بر روی آن حل می شد. موسسات تحقیقاتی معمولا کوچک بودند و مدیریت آنها نیز پیچیده نبود.
در نتیجه رویارویی فعالیت های تحقیق و توسعه ای با سایر عوامل به سادگی انجام می شد. پس از جنگ جهانی دوم، ایالات متحده امریکا از طریق سرمایه گذاری بر روی نتایج به دست آمده از تحقیق و توسعه انجام شد که نتیجه نهایی آن بهبود فزاینده محصولات جدید بود و در واقع از جنگ جهانی دوم تا کنون، تحقیق و توسعه به عنوان عامل اصلی رشد و دگرگونی جوامع صنعتی محسوب می شود. پس می توان به طور خلاصه نتیجه گیری کرد که تحقیق و توسعه در سیر تاریخ تکامل و رشد خود سه نسل را طی کرده است.
نسل اول : لابراتوارها یا آزمایشگاه های ابتدایی و دانشمندان بودند . در این مرحله تحقیقات عموما به صورت فردی انجام می شد که منجر به اختراعات و تحولات عظیم می گردید.
نسل دوم: واحدهای تحقیق و توسعه در کارخانجات بودند که با لابراتورها تماس تنگاتنگ داشتند در این دوره کارخانجات با محدودیت بازار و رقابت شدید روبرو بودند. مشخصه اصلی تحقیق و توسعه این دوره به بعد این است که این سری از تحقیقات تنها در بستر فعالیت خلاق وتکنولوژی های مرتبط با محصول و همگام با صنعت، مفهوم پیدا می کردند.
نسل سوم: واحدهای تحقیق و توسعه ای هستند که نقش، وظایف و محتوای عملکرد آن ها تحولات نوینی پیداکرده است. امروزه تحقیق و توسعه در سراسر دنیای پیشرفته به یک فعالیت عمده صنعتی و دولتی تبدیل شده است و به صورت سازمان هایی درآمده است که علاوه بر پاسخ گویی به مسایل صنعتی و تکنولوژیک، با مسایل سیاسی، امنیتی و فرهنگی جامعه هم در ارتباط است. در واقع یکی از ابزارهای قدرت، به معنی در دست داشتن توسعه صنعتی و سپس توسعه اقتصادی جامعه محسوب می شود. حتی می توان گفت امروزه نتایج تحقیق و توسعه نه تنها به مدیران کارخانجات و موسسات بلکه به مسئولان مملکتی و امنیتی نیز گزارش داده می شود
بحث جهانی شدن ، (R&D) ، از اواسط دهه 1980 در آمریکا مطرح شد. اما نسل اول (R&D) در دهه 1950 با استخدام نیروهای کارآمد، فراهم کردن تسهیلات برای آنها، استفاده از ابزارهای کنترل از راه دور در کمپانی ها به کار گرفته شد، ولی با گذشت زمان و به وجودآمدن تحولات ناگهانی در تکنولوژی، به ناچار (R&D) به طور گسترده تری به کار گرفته شد و موجب به وجود آمدن نسل دوم (R&D) شد. امروزه نیز سومین نسل (R&D) به وجود آمده است که
کارفرمایان و مدیران (R&D) به عنوان یک مجموعه با هم در تصمیم گیری های کلان کمپانی شرکت می کنند. یعنی مجموعه ای از (R&D) ، تجارت، تکنولوژی و استراتژی دست در دست هم داده اند تا برنامه ریزی دقیقی برای به دست آوردن بازار جهانی ارائه دهند که در این نسل مدیریت هوشمندانه سیستم ، رکن اصلی بقای هر شرکت محسوب می شود. در مجموعه میزان سرمایه اختصاص داده شده هر شرکت به (R&D) صنایع مختلف نشان دهنده میزان پیشرفت کشور در آن صنعت است.
تا قبل از ظهور(R&D) کمپانی ها با مشکلاتی چون بالا بودن هزینه های تولید و پایین بودن کیفیت و کمیت تولیدات مواجه بودند که امروزه به کمک (R&D) و رفع این مشکلات، قیمت سهام کمپانی ها نیز افزایش پیدا کرده است. " دبیر انجمن مراکز تحقیق و توسعه وزارت صنایع ومعادن اعلام کرد: کمتر از ٢درصد مراکز، شرکت ها و کارخانه های صنعتی در کشور دارای واحد تحقیق و توسعه ((R&D)) است. درحالی که شرکت ها و موسسات بزرگ صنعتی در دنیا بالغ بر یک سوم (٣٠درصد) از درآمد خود را به پژوهش و تحقیق برای توسعه اختصاص می دهند اما در ایران این رقم در بیشتر مراکز و صنایع کمتر از یک درصد است، این مسائل از مهم ترین موانع موجود بر سر راه توسعه و پیشرفت ایران بر اساس سند چشم انداز ٢٠ساله است.
در حال حاضر خلاقیت ها، ابتکارات و نوآوری ها از بزرگ ترین دارایی های شرکت ها و مراکز صنعتی روز دنیاست بنابراین در بیشتر کارخانه ها و تقریبا تمامی شرکت های اروپایی و آمریکایی، بخشی ویژه به نام ((R&D)) یا تحقیق و توسعه وجود دارد که مسئول بررسی نمونه ها و ایده های قبلی و کار روی خلاقیت های جدید و نوآوری های روز جهان است. وجود واحد تحقیق و توسعه علاوه بر درآمدزایی کلان، باعث تحولات عظیمی در جوامع ورفاه زندگی مردم می شود در حالی که در کشور ما، کمتر کارخانه یا شرکتی دیده می شود که با جدیت بخش تحقیق و توسعه را دنبال کند.
براساس آماری که از سوی اتحادیه اروپا ارائه شده، میزان سرمایه گذاری در بخش((R&D)) شرکت ها و موسسات صنعتی ١٠درصد نسبت به گذشته بیشتر بوده است. شرکت های بزرگ در این زمینه همگی متعلق به آمریکا و چند درصد متعلق به اروپاست. به عنوان مثال شرکت داروسازی فایزر ٨/٥ میلیارد یورو، فورد ٥/٥ میلیارد یورو و مایکروسافت ٤/٥ میلیارد یورو و شرکت های اروپایی دایملر کرایسلر و زیمنس به ترتیب به میزان ٢/٥ و ٥ میلیارد یورو در بخش تحقیق و توسعه خود سرمایه گذاری کرده اند.
یشترین سهم سرمایه گذاری مربوط به شرکت های داروسازی و بیوتکنولوژی و سپس صنایع شیمی، هوافضا، نظامی و خودروسازی بوده است. در فهرست اعلامی ٥٠ شرکت برتر در بخش تحقیق و توسعه، ٢٠شرکت آمریکایی، ١٨ شرکت اروپایی و ٩ شرکت ژاپنی و ٣ شرکت متفرقه وجود دارد و با نگاهی به این آمار به خوبی متوجه می شویم که چرا آمریکا و ژاپن همواره از بهترین نوآوران و تولیدکنندگان علم و دانش محسوب می شوند. "
